ثبت سابقه 1750 ساله دانشگاه جندی شاپور در یونسکو

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو از ثبت جندی شاپور در نوامبر ۲۰۱۷ خبر داد . دانشگاه جندی شاپور که اکنون تنها بقایایی از آن در اطراف شهر دزفول برجای مانده و 1750 سال پیش درعصر ساسانیان بنا شده بود طبق تایید یونسکو در سوم نوامبر 2017 قدیمی ترین دانشگاه جهان اعلام شد.

بر روی در ورودی دانشگاه جندی شاپور باستان جمله «علم و فضیلت برتر از زور بازو و شمشیر است» هک شده بود که این نشان دهنده تمدن ایران از دیرباز است.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکوی ایران، فرق انسان و حیوان را در تولید علم و فرهنگ دانست و گفت: آموزش، علم و فرهنگ آنقدر مهم است که اساس تاسیس یونسکو نیز در همین راستا بوده است.

تاکنون ۹ اثر مکتوب در برنامه حافظه جهانی، ۱۰ اثر معنوی در فهرست میراث معنوی جهانی، ۳۳ نفرازمشاهیر درفهرست بزرگداشت مشاهیر جهانی، ۲۰ بنا و محوطه تاریخی را در میراث فرهنگی و یک اثرطبیعی را در فهرست میراث طبیعی جهان داریم و این ظرفیت عظیم  ایران را به جهانیان نشان می دهد.

تاریخچه دانشگاه جندی شاپور

اردشير بابكان معتقد بوده است ايران برتری خود را بايد به ياری شمشير و دانش بدست آورد به همین دلیل افرادی را به چين، هند، يونان، روم، اسكندريه، انطاكيه و نقاط ديگرجهان فرستاد تا كتابهای پراكنده علمي آن زمان را گردآوری كنند و براي بررسي و ترجمه به ايران بياورند. او همچنین گروهي از كارشناسان و دانشمندان دربار را براي بازديد و نقشه برداری از كليه حوزه‌هاي علمي و مدارس بزرگ جهان به يونان، روم ، انطاكيه، اسكندريه و هند گسيل داشت تا مقدمات تأسيس مدرسه‌ ای عظيم را در ايران فراهم آورد. اين اقدامات اساسي و بنيادی در واقع برای ساخت دانشگاه بزرگي به نام دانشگاه جندی شاپور بود ولي اجل مهلتش نداد كه خود آن را تأسيس و افتتاح نمايد.

شاپور اول پادشاه ساساني فرزند اردشير بابكان در سال 260 ميلادی با شكست امپراطور بزرگ والريانس بر كشور روم فاتح و فرمانروا مي‌شود. شاهنشاه فاتح ايران دستور مي دهد برای عده كثيری از روميان صاحب فنون وذصنعت و دانشمندان علوم از قبيل فلسفه و طب و پيشوايان مذهبی كه بنا به روايات تاريخی به ايران پناهنده شده اند در هيجده كيلومتری جنوب شرقي دزفول و پنجاه كيلومتری شمال غربي شوشتر شهری بنا شود كه اين شهر بنام گندی شاپور يا جندی شاپورنامگذاری شد.

در واقع مقدمات تأسيس دانشگاه جندی شاپور را اردشير بابكان نخستين شاهنشاه ساساني فراهم آورده و پس از او فرزند برومندش شاپور رسماً آن را افتتاح نموده است .شاپور پس از تأسيس و افتتاح دانشگاه جندی شاپور كتابهاي علمي نجوم ، پزشكي ، رياضيات ، فلسفه و حكمت موجود در هند و يونان و ديگر نقاط را گردآوري نمود.

نيم قرن بعد شاپور دوم  گندی شاپور را پايتخت خود قرار داد و بر توسعه همه جانبه آن همت گماشت . او هنگامي که زنو امپراطور روم مرکز علمي بزرگ شهر را تعطيل کرد دانشمندان نسطوری آن جا را با آغوش باز پذيرفت و پزشکان آن را به گندی شاپور فرستاد . اين هجرت در انتقال ميراث فرهنگي يونان به گندی شاپور اهميت به سزايي داشت.

در سال 531 ميلادی خسرو انوشيروان که علاقه وافری به علوم و دانشمندان داشت به سلطنت رسید و اهتمام وافری در توسعه مدرسه پزشکي و بيمارستان جندی شاپور به خرج داد. او پزشکان يوناني و رومي را برای آموزش و پژوهش در جندی شاپور دعوت کرد و بروزيه را جهت آموختن طب سنتي هند به آن ديار فرستاد و هنگامي که دانشگاه آتن در زمان ژوستيتين (امپراتور روم) تعطيل شد دانشمندان آن را با آغوش باز پذيرفت.

در سال 651 ميلادی و در اواخر عصر ساساني شهر جندی شاپور تسليم سپاه اسلام شد و در سال 148 هجری منصور خليفه عباسي، رييس بيمارستان گندی شاپور (جورجيس ابن بختيشوع) را جهت معالجه خود به بغداد فرا خواند که پس از آن به تدريج با هجرت پزشکان به بغداد مدرسه طب و بيمارستان گندی شاپور رو به افول گذاشت و تعطيل شد.

پس از 12 قرن فترت، دانشگاه جندی شاپوردرسال 1334 شمسي در شهر اهواز مرکز استان خوزستان با تاسيس دانشکده کشاورزی و سپس دانشکده پزشکي تجديد حيات نمود.

در سال 1348 شمسي بيمارستان آموزشي جندی شاپور آموزش باليني خود را آغاز نمود و از سال 1365 شمسي اين دانشگاه به دانشگاه علوم پزشکي اهواز (داراي 8 دانشکده) و دانشگاه شهيد چمران اهواز (داراي 13 دانشکده) تقسيم شد.

در سال 1383 شمسي نيز اسم دانشگاه علوم پزشکي اهواز به (دانشگاه علوم پزشکي جندی شاپور اهواز) تغيير يافت.